TS. Ph?m Anh Tu?n
T?p ch� Nh� qu?n l�
��i n�t v? Kaizen
Kaizen du?c gh�p t? hai t? ti?ng Nh?t: Kai - "Thay d?i� v� Zen - "T?t hon", nghia l� "Thay d?i d? t?t hon" ho?c "C?i ti?n li�n t?c". Xu?t ph�t t� suy nghi r?ng "tr?c tr?c" c� th? n?y sinh li�n t?c ? b?t k? th?i di?m n�o, b? ph?n n�o c?a doanh nghi?p trong qu� tr�nh ho?t d?ng, ngu?i Nh?t d? ra tri?t l� qu?n l� Kaizen v?i n?i dung 5S (nam nguy�n t?c b?t d?u b?ng ch? S trong ti?ng Nh?t) d? kh?c ph?c c�c "tr?c tr?c" n�y:
Seiri - S�ng l?c (Sort - ti?ng Anh): Nh?m lo?i b? t?t c? m?i th? kh�ng c?n thi?t, kh�ng c� gi� tr? ra kh?i c�ng vi?c, nh� xu?ng, t? ch?c...
Seiton - S?p x?p (Simply - ti?ng Anh): Ph?n lo?i, h? th?ng ho� d? b?t c? th? g� cung c� th? "d? t�m, d? th?y, d? l?y, d? ki?m tra, d? tr? l?i".
Seiso - S?ch s? (Shine - ti?ng Anh): Th?c ch?t l� lau ch�i, qu�t d?n, v? sinh, ki?m tra xem m?i th? c� du?c s?p x?p d�ng noi quy d?nh.
(Ba nguy�n t?c n�u tr�n th?c ch?t ch? l� vi?c s�ng l?c, s?p x?p ph�n lo?i khoa h?c h? th?ng nh� xu?ng, m�y m�c, c�ng c? s?n xu?t v� t?ng v? sinh doanh nghi?p).
Hai nguy�n t?c ti?p :
Seiketsu - San s�c (Standardize - ti?ng Anh): Nh?m "Ti�u chu?n ho�", "quy tr�nh ho�" nh?ng g� d� d?t du?c v?i ba nguy�n t?c n�u tr�n d? m?i th�nh vi�n c?a doanh nghi?p tu�n m?t c�ch b�i b?n, h? th?ng.
Shitsuke - S?n s�ng (Sustain - ti?ng Anh): Gi�o d?c, duy tr� v� c?i ti?n b?n nguy�n t?c n�u tr�n trong b?t k? m?i ho�n c?nh n�o v� trong su?t qu� tr�nh ho?t d?ng c?a doanh nghi?p.
S? kh�c bi?t gi?a Kaizen v� "�?i m?i":
Trong khi phuong T�y ch� tr?ng "d?i m?i" c� t�nh t?c th?i, d?t ph� v? c�ng ngh?, k? thu?t... v?i k?t qu? r� r�ng, ngu?i Nh?t thu?ng quan t�m d?n "C?i ti?n li�n t?c", c?i ti?n h�ng ng�y v?i m?c ti�u l�m th? n�o d? ng�y h�m nay t?t hon ng�y h�m qua, d� ch? m?t ch�t. Hi?u qu? c?a Kaizen v� th? r?t tinh t?, nh? b� v� kh�ng nh?n th?y ngay, nhung v? l�u d�i Kaizen gi�p doanh nghi?p ph�t tri?n ?n d?nh v� c� s?c c?nh tranh cao. S? kh�c bi?t gi?a Kaizen v� "�?i m?i" du?c tr�nh b�y trong b?ng du?i d�y:
S? kh�c bi?t gi?a Kaizen v� d?i m?i
| TI�U CH� | KAIZEN | �?I M?I |
| T�nh hi?u qu? | D�i h?n, kh�ng g�y ?n tu?ng h�ng ng�y | Ng?n h?n, g�y ?n tu?ng |
| Nh?p d? | C�c bu?c nh? | Bu?c l?n |
| Khung th?i gian | Li�n t?c, tang d?n | C�ch qu�ng |
| M?c d? thay d?i | D?n d?n | �?t ng?t |
| C�ch ti?p c?n | N? l?c t?p th? | N? l?c c� nh�n |
| Ph?m vi li�n quan | M?i ngu?i | M?t v�i ngu?i |
| M?c d�ch | Duy tr�, c?i ti?n | �?t ph�, x�y d?ng |
| Phuong ph�p | Truy?n th?ng | �?t ph� k? thu?t |
| �?u tu | �t, d?n d?n | L?n, t?c th?i |
| �?nh hu?ng | Con ngu?i | C�ng ngh?, k? thu?t |
| ��nh gi� | Qu� tr�nh, s? n? l?c | K?t qu?, l?i nhu?n |
C�c bu?c th?c hi?n v� y�u c?u:
Gi?ng c�c c�ng c? qu?n l� ch?t lu?ng ISO, TQM... ho?t d?ng Kaizen cung du?c tri?n khai tr�n co s? v�ng l?p xo�y ?c PDCA (P - K? ho?ch) - D (Th?c hi?n) - C (Ki?m tra) - A (H�nh d?ng, C?i ti?n). T�m bu?c th?c hi?n Kaizen du?c ti�u chu?n ho� bao g?m:
Bu?c 1: L?a ch?n ch? d? (c�ng vi?c, b? ph?n...) (P)
Bu?c 2: T�m hi?u hi?n tr?ng v� x�c d?nh m?c ti�u (P)
Bu?c 3: Ph�n t�ch d? ki?n thu th?p d? x�c d?nh nguy�n nh�n (P)
Bu?c 4: X�c d?nh bi?n ph�p th?c hi?n tr�n co s? ph�n t�ch d? li?u (P)
Bu?c 5: Th?c hi?n bi?n ph�p (D)
Bu?c 6: X�c nh?n k?t qu? th?c hi?n (C)
Bu?c 7: X�y d?ng ho?c s?a d?i c�c ti�u chu?n d? ph�ng ng?a t�i di?n (A)
Bu?c 8: Xem x�t c�c qu� tr�nh tr�n v� x�c d?nh d? �n ti?p theo (A)
Luu � r?ng Kaizen kh�ng ph?i l� m?t c�ng c?, kh�ng ph?i l� m?t k? thu?t m� l� tri?t l� qu?n l�. Khi zen kh�ng d�i h?i v?n d?u tu l?n nhung y�u c?u s? cam k?t v� n? l?c ? m?i c?p c?a doanh nghi?p (d?c bi?t l� c?p l�nh d?o). C�c y?u t? quy?t d?nh s? th�nh c�ng c?a ho?t d?ng Kaizen v� 5S bao g?m: Cam k?t c?a l�nh d?o cao nh?t, vai tr� c?a c�n b? qu?n l� c�c ph�ng ban, t?, nh�m, s? n? l?c tham gia c?a m?i ngu?i, vi?c tri?n khai c?i ti?n du?c th?c hi?n li�n t?c, h�ng ng�y.
L?i �ch �p d?ng:
Kaizen l�c d?u du?c H�ng xe hoi Toyota (Japan) �p d?ng d? n�ng cao nang l?c s?n xu?t, gi?m gi� th�nh, tang l?i nhu?n... Sau th�nh c�ng c?a Toyota, Kaizen v� 5S d� du?c nhi?u nu?c tr�n th? gi?i, k? c? Vi?t Nam h?c t?p v� v?n d?ng trong nhi?u linh v?c kh�c nhau.
Trong doanh nghi?p, �p d?ng Kaizen v� 5S s? l�m tang nang su?t, tang nang l?c c?nh tranh c?a doanh nghi?p nh? gi?m thi?u nh?ng l�ng ph� nhu:
1. S?n xu?t du th?a:
L�m tang r?i ro l?i m?t, s?n xu?t sai ch?ng lo?i s?n ph?m d?n t?i nguy co ph?i b�n v?i gi� chi?t kh?u hay b� di du?i d?ng ph? li?u.
2. Khuy?t t?t:
G?m c�c khuy?t t?t s?n ph?m l�m tang chi ph� s?n xu?t, h�ng b�n, cung bao g?m sai s�t gi?y t? v� th�ng tin v? s?n ph?m, ch?m giao h�ng, s?n xu?t sai quy c�ch, l�ng ph� nguy�n v?t li?u...
3. T?n kho:
H?u qu? l� chi ph� t?n kho v� b�o qu?n cao, l�ng ph� kh�ng gian, gi?m quay v�ng v?n hi?u qu? ...
4. Di chuy?n b?t h?p l�:
G�y l�ng ph� th?i gian, ti?n b?c, c�ng s?c, nguy�n nhi�n v?t li?u, m?t b?ng, du?ng s�, nh� xu?ng.
5. Ch? d?i:
L� th?i gian nh�n l?c hay m�y m�c nh�n r?i b?i s? t?c ngh?n hay lu?ng s?n xu?t trong h? th?ng s?n xu?t k�m hi?u qu?.
6. Thao t�c th?a c?a c�ng nh�n, m�y m�c thi?t b?:
?nh hu?ng d?n nang su?t lao d?ng, d?nh m?c nguy�n nhi�n v?t li?u, tang gi� th�nh s?n ph?m...
7. S?a sai:
Do l?n gia c�ng d?u kh�ng d?t ch?t lu?ng, g�y l�ng ph� s?c lao d?ng, s? d?ng thi?t b? k�m hi?u qu?, l�m gi�n do?n, �ch t?c, d�nh tr? trong s?n xu?t...
B�n c?nh nh?ng l?i �ch h?u h�nh v? kinh t?, v? sinh m�i tru?ng, an to�n lao d?ng, Kaizen c�n mang l?i nh?ng l?i �ch v� h�nh nhu: l�ng t? h�o v? doanh nghi?p, d?ng l?c ph�t huy s�ng ki?n, k? lu?t lao d?ng cao, m�i tru?ng van ho� doanh nghi?p l�nh m?nh gi�p c�c c�c th�nh vi�n c?a doanh nghi?p do�n k?t v� g?n b� trong m�i nh� chung.
Trong cu?c s?ng d?i thu?ng, c�c c� nh�n v� gia d�nh cung c� th? �p d?ng Kaizen � 5S d? ti?t ki?m th?i gian, ti?n b?c, c�ng s?c, gi?m thi?u nh?ng quy?t d?nh, l?a ch?n b?t h?p l� g�y cang th?ng m?t d?ng b? d? cu?c s?ng nh? nh�ng hi?u qu� v� h?nh ph�c hon. V?i "Seiri", Kaizen s? gi�p gi?i ph�ng ng�i nh� ta ? kh?i nh?ng v?t d?ng "h?m b� l?ng", "b? th� thuong, vuong th� t?i" nhu d? g?, d? di?n h?ng, qu?n �o cu, chai l?, t�i lilon, h?p carton... Kh�ng gian s?ng s? r?ng hon, tho�ng hon v� bi?t d�u nh?ng th? n�y l?i tr? th�nh v?t h?u �ch cho nhi?u ngu?i kh�c... V?i "Seiton", Kaizen gi�p ta kh�ng l�ng ph� th?i gian t�m ki?m cu?n s�ch, c�y b�t bi, d�i gi�y, m�y di d?ng, ch�m ch�a kho�, t?p t�i li?u ... b? ta d� quang m?t c�ch v� th?c nhu tru?c. V?i "Seiso", Kaizen gi�p ng�i nh� ta lu�n g?n g�ng, ngan n?p, s?ch s?, tho�ng m�t...
Bi?t bao l?i �ch m� Kaizen c� th? mang l?i. H�y l�m quen v?i Kaizen v� �p d?ng n� v�o doanh nghi?p cung nhu trong cu?c s?ng h�ng ng�y.
