1- S? c?n thi?t c?a vi?c b?o h? qu?c t? c�c quy?n s? h?u tr� tu? trong xu th? to�n c?u ho� v� h?i nh?p kinh t? qu?c t?
Ng�y 11-1-2007, Vi?t Nam ch�nh th?c tr? th�nh th�nh vi�n th? 150 c?a T? ch?c Thuong m?i th? gi?i (WTO). �i?u n�y m? ra co h?i to l?n trong vi?c ph�t tri?n kinh t? d?t nu?c nhung ch�ng ta ph?i d?i m?t v?i nhi?u th�ch th?c d?c bi?t l� tu�n th? c�c cam k?t qu?c t? v? b?o v? quy?n s? h?u tr� tu?. Vi?c b?o h? c�c quy?n s? h?u tr� tu? tru?c h?t l� do nhu c?u c?a s? ph�t tri?n v� giao luu qu?c t?, d?c bi?t trong b?i c?nh to�n c?u ho�, khu v?c ho� v? kinh t?, thuong m?i di?n ra ng�y c�ng s�i d?ng. B?o h? qu?c t? quy?n s? h?u tr� tu? l� m?t ho?t d?ng c� t�nh t?t y?u, kh�ch quan, kh�ng ng?ng du?c ph�t tri?n, th? hi?n tr�n hai hu?ng: m? r?ng ph?m vi c�c d?i tu?ng du?c b?o h? b?ng c�c thi?t ch? qu?c t? v� kh�ng ng?ng chi ti?t ho� n?i dung b?o h?. �i?u n�y, ng�y c�ng g?n ch?t v?i quan h? thuong m?i song phuong, khu v?c v� to�n c?u. Vi?c g?n b?o h? s? h?u tr� tu? v?i thuong m?i qu?c t?, m?t m?t, s? t?o di?u ki?n d? c� nh?ng co ch? b?o h? qu?c t? h?u hi?u hon v? s? h?u tr� tu?, m?t kh�c, cung s? g�y ra r?t nhi?u s?c �p v� kh� khan cho c�c nu?c c� tr�nh d? khoa h?c c�ng ngh? th?p, dang trong qu� tr�nh h?i nh?p kinh t? khu v?c hay to�n c?u ph?i th?c thi c�c cam k?t qu?c t? v? s? h?u tr� tu?.
2- V?n d? th?c thi v� b?o h? quy?n s? h?u tr� tu? ? Vi?t Nam trong di?u ki?n h?i nh?p kinh t? qu?c t? v� khu v?c
Vi?c h?i nh?p s�u hon v�o c�c qu� tr�nh kinh t? qu?c t? du?c coi l� m?t trong nh?ng nhi?m v? chi?n lu?c c?p b�ch v� c� t?m quan tr?ng h�ng d?u hi?n nay c?a Nh� nu?c ta. Sau hon 20 nam d?i m?i, d?n nay Nh� nu?c ta d� thi?t l?p du?c m?t h? th?ng b?o h? quy?n s? h?u tr� tu? kh� d?y d?. X�t ? phuong di?n l?p ph�p, h? th?ng b?o h? quy?n s? h?u tr� tu? c?a Vi?t Nam kh�ng kh�c bi?t nhi?u l?m so v?i c�c h? th?ng hi?n c� t?i nhi?u nu?c, k? c? c�c nu?c ph�t tri?n.
Cho d?n nay, Vi?t Nam d� tham gia c�c di?u u?c qu?c t? quan tr?ng cung nhu d� k� k?t c�c di?u u?c qu?c t? song phuong v? quy?n s? h?u tr� tu? nhu C�ng u?c Paris. H? th?ng ph�p lu?t trong nu?c v? b?o h? v� th?c thi quy?n s? h?u tr� tu? ng�y c�ng ho�n thi?n. M?t s? di?u u?c qu?c t? da phuong kh�c m� Vi?t Nam d� v� s? tham gia l�: C�ng u?c Berne v? b?o h? c�c t�c ph?m van h?c, ngh? thu?t v� khoa h?c (Vi?t Nam tham gia t? nam 2004); C�ng u?c Paris v? b?o h? quy?n s? h?u c�ng nghi?p (Vi?t Nam tham gia t? ng�y 8-3-1949); C�ng u?c Rome v? b?o h? ngu?i bi?u di?n, nh� s?n xu?t b?n ghi �m, t? ch?c ph�t s�ng; Tho? u?c Madrid v? dang k� qu?c t? nh�n hi?u h�ng h�a, Vi?t Nam tham gia t? ng�y 8-3-1949 v� Ngh? d?nh thu li�n quan d?n Tho? u?c Madrid (tham gia th�ng 10/2006); Hi?p u?c H?p t�c Patent (PCT) du?c k� t?i Washington nam 1970 (Vi?t Nam tham gia t? ng�y 10-3-1993); Tho? u?c Lahay v? �ang k� qu?c t? ki?u d�ng c�ng nghi?p; Hi?p u?c lu?t nh�n hi?u h�ng ho� du?c th�ng qua ng�y 27-10-1994 t?i Geneva: Hi?p u?c Budapest v? s? c�ng nh?n qu?c t? d?i v?i vi?c n?p luu ch?ng vi sinh: C�ng u?c qu?c t? v? b?o h? gi?ng c�y tr?ng m?i (C�ng u?c UPOV); Hi?p u?c Washington v? s? h?u tr� tu? d?i v?i b? tr� m?ch t�ch h?p; Hi?p d?nh thuong m?i v? Quy?n S? h?u tr� tu? (TRIPS) trong h? th?ng c�c hi?p d?nh c?a WTO; C�ng u?c th�nh l?p T? ch?c S? h?u tr� tu? th? gi?i (WIPO) b?t d?u c� hi?u l?c t? nam 1970 (Vi?t Nam tr? th�nh th�nh vi�n c?a WIPO t? ng�y 02-07-1976)...
Tuy nhi�n, x�t v? t�nh hi?u qu?, h? th?ng b?o h? quy?n s? h?u tr� tu? c?a Vi?t Nam dang d?ng tru?c nh?ng th�ch th?c v� d�i h?i l?n, c?n du?c ti?p t?c ho�n thi?n. Vi?c d?i m?i t? ch?c, co ch? v� phuong th?c b?o h? quy?n s? h?u tr� tu? ? Vi?t Nam ph?i du?c gi?i quy?t tr�n co s? ph�n t�ch m?t c�ch kh�ch quan th?c tr?ng h? th?ng b?o h? s? h?u tr� tu? hi?n c�, r�t ra nh?ng nguy�n nh�n, d�nh gi� c�c uu di?m v� nhu?c di?m c?a h? th?ng n�y v� kinh nghi?m qu?c t?; t? d� d? xu?t c�c gi?i ph�p n�ng cao v� ho�n thi?n co ch? th?c thi quy?n s? h?u tr� tu? cung nhu to�n b? h? th?ng b?o h? quy?n s? h?u tr� tu? ? nu?c ta.
3- Th?c thi c�c di?u u?c qu?c t? v? b?o h? quy?n s? h?u tr� tu? v� nh?ng v?n d? d?t ra d?i v?i h? th?ng b?o h? quy?n s? h?u tr� tu? Vi?t Nam
Nh?ng n?i dung co b?n th? hi?n ph?m vi di?u ch?nh c?a TRIPS cung nhu nh?ng di?m m?i, ti?n b? c?a TRIPS v� WTO so v?i c�c di?u u?c qu?c t?, d� l�: v? nguy�n t?c, WTO (TRIPS) dua ra nh?ng gi?i h?n t?i thi?u trong linh v?c b?o h? s? h?u tr� tu?. C�c qu?c gia c� th? c� co ch? b?o h? r?ng hon c�c quy d?nh c?a TRIPS theo hu?ng c� l?i cho c�c ch? th? c?a quy?n, nhung kh�ng h?p hon. TRIPS tham gia b?o h? h?u h?t c�c d?i tu?ng c?a s? h?u tr� tu? nhu d?i v?i quy?n t�c gi?, v� c�c quy?n c� li�n quan, b�n c?nh vi?c ch?p nh?n c�c quy d?nh c?a C�ng u?c Berne, TRIPS d� c� th�m nh?ng di?m kh�c, ti?n b?. Trong linh v?c s? h?u c�ng nghi?p, TRIPS cung c� nh?ng di?m ho�n thi?n hon nhi?u so v?i C�ng u?c Paris 1967...
C�c quy d?nh c?a TRIPS v? c�c bi?n ph�p b?o d?m th?c thi quy?n s? h?u tr� tu? c� nhi?u di?m kh�c h?n, ti?n b? hon so v?i c�c di?u u?c qu?c t? v? b?o h? quy?n s? h?u tr� tu? d� t?n t?i t? tru?c d�. C�c bi?n ph�p b?o d?m th?c thi m� TRIPS dua ra bao g?m c? c�c bi?n ph�p c� t�nh ch?t h�nh ch�nh, d�n s?, h�nh s? v� c? c�c bi?n ph�p th?c thi t?i bi�n gi?i. TRIPS �p d?ng co ch? gi?i quy?t tranh ch?p thuong m?i da phuong n�i chung c?a WTO, t?o ra s? r�ng bu?c chung trong vi?c t�n tr?ng t?t c? c�c hi?p d?nh thuong m?i da phuong c?a WTO. Ngu?i c� quy?n v? s? h?u tr� tu? du?c t?o di?u ki?n d? d?a v�o ph�p lu?t nh?m c� du?c c�c quy?n v� l?i �ch h?p ph�p d?i v?i t�i s?n s? h?u tr� tu? v� s? b?o d?m l� khi quy?n v� l?i �ch d� b? x�m ph?m th� s? c� co ch? h?u hi?u ngan ch?n v� x? l� th�ch d�ng s? x�m ph?m d�.
4- Ph�p lu?t Vi?t Nam d�p ?ng c�c y�u c?u c?a TRIPS
Ng�y 29-11-2005, Qu?c h?i d� th�ng qua Lu?t S? h?u tr� tu?, ng�y 21 v� 22-9-2006, Ch�nh Ph? d� ban h�nh c�c Ngh? d?nh hu?ng d?n th?c hi?n Lu?t S? h?u tr� tu?. Nhu v?y, d?i v?i y�u c?u chung, Vi?t Nam d� c� c�c quy d?nh v? th? t?c v� ch? t�i, k? c? bi?n ph�p kh?n c?p t?m th?i. C�c th? t?c d?u d�ng d?n, c�ng b?ng, cung kh�ng qu� ph?c t?p v� kh�ng qu� t?n k�m; m?i quy?t d?nh x? l� d?u d?a v�o b?n ch?t v? vi?c v� du?c l�m th�nh van b?n; quy?n khi?u ki?n h�nh ch�nh (c?n s?a d?i quy d?nh v? quy?t d?nh gi?i quy?t khi?u n?i cu?i c�ng d? b?o d?m quy?n khi?u ki?n t?i to� �n).
- C�c th? t?c t? t?ng d�n s? v� h�nh ch�nh: C�c bi?n ph�p h�nh ch�nh d� d?y d?.
- C�c bi?n ph�p v� th? t?c d�n s? v? co b?n d�p ?ng y�u c?u c?a TRIPS.
- C�c bi?n ph�p kh?n c?p t?m th?i: C�c quy d?nh d� d�p ?ng v? co b?n y�u c?u c?a TRIPS...
- Bi?n ph�p ki?m so�t bi�n gi?i: C�c quy d?nh d� d�p ?ng v? co b?n y�u c?u c?a TRIPS... Tuy nhi�n, c�n thi?u hu?ng d?n c? th? c?a Ch�nh Ph? v� co quan c� th?m quy?n d? th?c thi.
- C�c th? t?c h�nh s?: C�c quy d?nh d� d�p ?ng v? co b?n y�u c?u c?a TRIPS...
? Vi?t Nam hi?n nay, x�m ph?m quy?n s? h?u tr� tu? v� vi ph?m ph�p lu?t v? b?o h? quy?n s? h?u tr� tu? ng�y c�ng c� d?u hi?u tr? th�nh ph? bi?n, v�, m?c d? ph?c t?p, nghi�m tr?ng c?a t�nh h�nh x�m ph?m quy?n s? h?u tr� tu? ng�y c�ng c� d?u hi?u gia tang. Nh�n chung, b?c tranh to�n c?nh c?a ho?t d?ng th?c thi v� b?o d?m th?c thi quy?n s? h?u tr� tu? v?n c�n nhi?u di?m t?i. Nh?ng ngu?i c� quy?n hu?ng quy?n s? h?u tr� tu? ch? t?o ra t�c ph?m nhung chua quan t�m th?c s? d?n vi?c b?o v? quy?n c?a m�nh th�ng qua c�ch dang k� b?o h? t?i co quan nh� nu?c c� th?m quy?n. C�c thi?t ch? h? tr? th?c thi quy?n s? h?u tr� tu? chua th?t s? v�o cu?c. Nhi?u t? ch?c hi?p h?i chua nh?n th?c du?c s? c?n thi?t ph?i d?ng ra b?o v? quy?n l?i c?a c�c th�nh vi�n, � th?c ch?p h�nh ph�p lu?t c?a ph?n l?n nh�n d�n trong x� h?i chua cao. C�c co quan nh� nu?c c� th?m quy?n chua quan t�m d�ng m?c d?n vi?c b?o v? quy?n s? h?u tr� tu?. Vi?c x? l� c�c h�nh vi vi ph?m c?a c�c co quan, t? ch?c chua du?c th?c hi?n m?t c�ch nghi�m t�c. Co ch? ph?i h?p gi?a c�c co quan chua d?ng b?, thi?u kinh nghi?m v� chua d? m?nh m? v? chuy�n m�n cung nhu c�c phuong ti?n c?n thi?t d? c� kh? nang x? l� c�c vi ph?m m?t c�ch h?u hi?u. Vai tr� c�c co quan th?c thi ph�p lu?t chua du?c ph�t huy m?t c�ch c� hi?u qu?. Vi?c x�t x? c�c tranh ch?p v? quy?n t�c gi? v� quy?n s? h?u c�ng nghi?p t?i To� �n chi?m t? l? khi�m t?n so v?i c�c tranh ch?p x?y ra trong th?c t?. Nh?ng t?n t?i tr�n c� nguy�n nh�n ch�nh l� do: co ch? b?o d?m th?c thi chua ho�n thi?n, chua d�p ?ng du?c y�u c?u c?a th?c t?; phuong th?c t? ch?c c�c ho?t d?ng v� s? ph?i h?p c?a c�c thi?t ch? trong h? th?ng b?o d?m th?c thi chua th?c s? hi?u qu?; s? hi?u bi?t v� � th?c ph�p lu?t c?a c?ng d?ng x� h?i d?i v?i v?n d? c?a b?o h? quy?n s? h?u tr� tu? c�n nhi?u h?n ch?; b?n th�n c�c ch? th? hu?ng quy?n s? h?u tr� tu? chua th?c s? t�ch c?c, ch? d?ng trong vi?c b?o v? quy?n l?i �ch h?p ph�p c?a m�nh...
5- Ho�n thi?n ph�p lu?t th?c thi s? h?u tr� tu? trong l? tr�nh h?i nh?p kinh t? qu?c t? c?n t?p trung v�o m?t s? c�ng vi?c c? th?
Ho�n thi?n co ch? b?o d?m th?c thi quy?n s? h?u tr� tu? trong ph�p lu?t d�n s?. Ho�n thi?n c�c quy d?nh v? vi?c x�c d?nh c�c h�nh vi x�m ph?m quy?n s? h?u tr� tu?; n�ng cao vai tr� c?a To� �n d�n s? trong vi?c gi?i quy?t c�c tranh ch?p v? quy?n s? h?u tr� tu?. X�y d?ng h? th?ng c�c ti�u chu?n th?c thi quy?n s? h?u tr� tu? m?t c�ch k?p th?i v� c� hi?u qu?. X�c d?nh r� th?m quy?n v? vi?c c?a To� �n trong vi?c x�t x? c�c tranh ch?p v? s? h?u tr� tu?, b? sung nh?ng quy d?nh chi ti?t v? c�c ch? t�i d? m?nh d? ch?ng l?i c�c h�nh vi x�m ph?m quy?n s? h?u tr� tu?, tham kh?o m?t s? bi?n ph�p kh?n c?p t?m th?i d� du?c �p d?ng trong th?c ti?n gi?i quy?t tranh ch?p quy?n s? h?u tr� tu? ? m?t s? nu?c tr�n th? gi?i.
Ho�n thi?n co ch? b?o d?m th?c thi quy?n s? h?u tr� tu? trong ph�p lu?t h�nh ch�nh. Ch�nh ph? d� ban h�nh Ngh? d?nh s? 106/2006/N�-CP, ng�y 22/9/2006, quy d?nh x? ph?t h�nh ch�nh v? s? h?u c�ng nghi?p; Ngh? d?nh 100/2006/N�-CP, ng�y 21/9/2006, quy d?nh chi ti?t v� hu?ng d?n thi h�nh m?t s? di?u c?a B? lu?t D�n s?, Lu?t S? h?u tr� tu? thay th? c�c Ngh? d?nh d� h?t hi?u l?c ph�p lu?t. Quy d?nh theo hu?ng m? r?ng th?m quy?n gi?i quy?t khi?u ki?n h�nh ch�nh trong b?o v? quy?n s? h?u tr� tu? cho T�a �n (tuong ?ng v?i co ch? th?c hi?n quy?n khi?u ki?n h�nh ch�nh theo y�u c?u c?a TRIPS). X�y d?ng v� ban h�nh nh?ng quy d?nh, hu?ng d?n ri�ng v? th? t?c t? t?ng v� nh?ng v?n d? c? th?, ri�ng bi?t c?n du?c �p d?ng trong qu� tr�nh gi?i quy?t c�c khi?u ki?n h�nh ch�nh v? s? h?u tr� tu?.
Ho�n thi?n co ch? b?o d?m th?c thi quy?n s? h?u tr� tu? trong ph�p lu?t h�nh s?. Ban h�nh c�c van b?n hu?ng d?n thi h�nh c�c quy d?nh c?a B? lu?t H�nh s? c� li�n quan t?i vi?c x�t x? c�c v? �n h�nh s? v? x�m ph?m quy?n s? h?u tr� tu?.
